Քիմիա 7

Քիմիա։Օքսիդներ

Որոշե՛ք տարրերի օքսիդացման աստիճանները հետևյալ միացություններում.
Li2O, BaO, Al2O3, FeO, CrO, ZnO, CaO, Na2O
Li2O, Li2=+21 ,O=-2
BaO, Ba =+2 ,O=-2
Al2O3, AI2=+2 ,O3=-2
FeO, Fe =+2, O=-2
CrO, Cr =+2, O=-2
ZnO, Zn =+2, O=-2
CaO, Ca =+2, O=-2
Na2O, Na2 =+2, O=-2
2.Հաշվե՛ք նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները
Li2O, BaO, Al2O3, FeO, CrO, ZnO, CaO, Na2O

Mr(Li2O)=Ar(Li2)+Ar(O)=7x 2+16=30
Mr(BaO)=Ar(Ba)+Ar(O)=137+16=153
Mr(Al2O3)=Ar(AI2)+Ar(O3)=21 x 2+16 x 3=174
Mr(FeO)=Ar(Fe)+Ar(O)=56+16=72
Mr(CrO )=Ar(Cr)+Ar(O)=52+16=68
Mr(ZnO )=Ar(Zn)+Ar(O)=65+16=81
Mr(CaO )=Ar(Ca)+Ar(O)=40+16=56
Mr(Na2O )=Ar(Na2)+Ar(O)=23 x 2+16=62

3. Որոշե՛ք կապի տեսակը. Al, BaO, FeO, CO, H2, ZnO

Al —մետաղական կապ
BaO —Իոնային կապ
FeO —Իոնային կապ
CO —Կովալենտային կապ
H2 —Կովալենտային կապ
ZnO —Իոնային կապ

Քիմիա 7

Քիմիա

Սովորել.
Ատոմն ունի բարդ կառուցվածք, այն կազմված է դրական լիցքավորված միջուկից և նրա շուրջը գտնվող բացասական լիցք ունեցող էլեկտրոններից: Միջուկն իր հերթին կազմված է դրական լիցք ունեցող մասնիկներից և լիցք չունեցող ` նեյտրոններից: 

Քիմիական   կապը փոխազդեցություն է էլեկտրոնների և միջուկների միջև, 
որը հանգեցնում է մոլեկուլում ատոմների միացմանը: Ներկայումս հիմնականում դասակարգվում ենք կովալենտային,իոնային և մետաղային կապեր: 

1️⃣Կովալենտային կապ առաջանում է ոչ մետաղների ատոմների միջև:

2️⃣Իոնային կապ առաջանում է մետաղների և ոչ մետաղների ատոմների միջև:

3️⃣Մետաղական կապ առաջանում է մետաղական պարզ նյութերում և համաձուլվածքներում։

Հարցեր
Հետևյալ շարքից՝ Fe, H2O, FeO, O2, FeCl3, HCl ընտրի՛ր մետաղական կապով և իոնային կապով նյութերի բանաձևերը: Հաշվեք նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները:

Fe =մետաղական կապ

H2O Կովալենտային կապ
FeO =իոնային կապ
O2= կովալենտային կապ
FeCl3= իոնային կապ:
HCl =Կովալենտային կապ
Fe (երկաթ): Fe-ի հարաբերական ատոմային զանգվածը = 55,845
FeO
Fe = 55,845
O = 15,999
FeO= 55,845 + 15,999 = 71,844
FeCl3 Fe = 55,845
Cl = 35,453
FeCl3 = 55,845 + (3 * 35,453) = 162,204

  1. Ի՞նչ է ցույց տալիս պարբերական համակարգում տարրի կարգաթիվը:
    պարբերական համակարգում տարրի կարգաթիվը ցույց է տալիս ատոմի միջուկում պրոտոնների քանակը: Մեծ
  2. Լրացրու բացթողումները. Արծաթի ատոմը ունի47 էլեկտրոն, պրոտոն47 և 60 նեյտրոն:
Քիմիա 7 · Uncategorized

Քիմիա

1. Ի՞նչ է քիմիական կապը:

  1. Բացատրե՛ք երկու ատոմների միջև քիմիական կապի առաջացման պատճառները:
  2. Ատոմների կապը մեկը մյուսի հետ, անվանում են քիմիական կապ։ Քիմիական կապը, փոխազդեցություն է էլեկտրոնների և միջուկների միջև, որը հանգեցնում է մոլեկուլում ատոմների միացմանը։

3.Հետևյալ տարրերից որո՞նց մոլեկուլներն են միատոմանի.

ա) ջրածին

բ) հելիում

գ) թթվածին

դ) արգոն

 Թվարկե՛ք քիմիական կապի հիմնական տեսակները:

1️⃣Կովալենտային կապ առաջանում է ոչ մետաղների ատոմների միջև:

2️⃣Իոնային կապ առաջանում է մետաղների և ոչ մետաղների ատոմների միջև:

3️⃣Մետաղական կապ առաջանում է մետաղական պարզ նյութերում և համաձուլվածքներում։

4.Լրացրե՛ք բաց թողած բառակապակցությունը. կովալենտային կապ առաջանում է

ոչ մետաղների ատոմների միջև:

Դասարանական

1️⃣Որոշեք կապի տեսակը.

ZnCl2 – իոնային կապ
NH3 – կովալենտային կապ
NaCl – իոնային կապ
N2 – կովալենտային կապ
O2 – կովալենտային կապ
F2 – կովալենտային կապ
Cl2 – կովալենտային կապ
PH3 – կովալենտային կապ
CuBr2 – իոնային կապ
FeS – իոնային կապ
H2S – կովալենտային կապ
H2 – կովալենտային կապ
CH4 – կովալենտային կապ
CaCl2 – իոնային կապ
N2O3 – կովալենտային կապ
SiH4 – կովալենտային կապ
Na2S – իոնային կապ
FeCl3 –
H2Se
K2Se
J2
CaS
HgO
LiCl
N2O3
NO00:03

2️⃣Հաշվեք առաջին չորս նյութի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները(Mr) և նյութում տարրերի զանգվածային բաժինները(w):

q

Քիմիա 7

Քիմիա

Որոշե՛ք պրոտոնների, նեյտրոնների և էլեկտրոնների քանակը և ատոմային միջուկի լիցքը հետևյալ տարրերի համար՝ լրացնելով աղյուսակը.

1) S
e=16
P+=16
n=32-16=16
O
e=8
P+=8
n=16-8=8
B
e=5
P+=5
n=11-5=6
Ba
e=56
P+=56
n=137-56=81
Si
e=14
P+=14
n=28-14=14

2)Mn
e=25
P+=25
n=55-25=30
Ν
e=7
P+=7
n=14-7=7
Zn
e=30
P+=30
n=65-30=35
As
e=33
P+=33
n=75-33=42

2. Հաշվե՛ք, նյութի՝ KOH հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը և նյութի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինները:
Mr(KOH)=39+16+1=56
ω(K)=39/56=0.69=69%
ω(O)=16/56=2/7=0.28=28%
ω(H)=1/56=0.02=2%

Քիմիա 7 · Uncategorized

Տնային :Քիմիա

Տնային

1. Ո՞րն է «ավելորդ» տարրը’ C, Si,Ti Ge

2. Լրացրե՛ք հետևյալ աղյուսակը.

V խումբ

Գլխավոր ենթախումբ

1. V

2. Nb

3. Ta
4. Db

  1. Երկրորդական ենթախումբ

1. N

2. P

3. As

4. Sb

5. Bi

3. Հաշվե՛ք, նյութի՝ MgO հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը և նյութի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինները:

Mr=Ar(Mg)+Ar(O)=25+16=41

w(Mg)=(25*1:41)*100=60,97

w(O)=(16*1:41)*100=39,02

60,97+39,02=99,99

4. Նոր թեմա 87էջ

Հիշի՛ր 

ՊՀ-ը  կազմված է յոթ պարբերություններից և ութ խմբերից:1−3 պարբերությունները կոչվում են փոքր, 4−6՝ մեծ, իսկ 7-ը՝ անավարտ: Պարբերությունները, բացառությամբ առաջինի, սկսվում են ալկալիական մետաղով և վերջանում իներտ գազով:

Ուղղաձիգ շարքերում՝ խմբերում  նման հատկություններով տարրերն են իրար տակ տեղադրված: Խմբերը բաժանվում են երկու ենթախմբերի՝ գլխավոր (A)  և երկրորդական  (B): 

Դասարանական.

1 .Ատոմ

2.

Որոշե՛ք պրոտոնների, նեյտրոնների և էլեկտրոնների քանակը և ատոմային միջուկի լիցքը հետևյալ տարրերի համար՝ լրացնելով աղյուսակը.

Ա) I, Na, CI, Ca, Al

Բ) S, P, C, K, Ne

Բ) F, O, B, Ba, Si

Գ) Η, Ν, Zn, Kr, As

օրինակ.

1.Հաշվենք I համար. Մենք գիտենք, որ տարրի կարգաթիվը հավասար է էլեկտրոնների թվին, իսկ էլեկտրոնների թիվը հավասար է պրոտոնների թվին: Ստացվում է, Յոդի (l) կարգաթիվը հավասար է 53: Էլեկտրոնների թիվը ևս 53, պրոտոններինը կլինի ևս 53, նեյտրոնները գտնելու համար Ar(I) 127 -53կարգաթիվը : Կստացվի 74

n°    (I)= 127-53=74

                  Ar     e⁻           p⁺            n°      

               127    53      53             74    

2. Լրացնել հետևյալ շարքերը.

Մետաղական նյութեր` Na, Cu, Fe, Ոչմետաղական նյութեր՝ H2, O2 ,C, : :

3. Հաշվել հետևյալ բանաձևերով ներկայացված նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները: O2

CO2

NO

Na

Ca

H2

Ar

N2

O3

CH3COOH

Քիմիա 7

Քիմիա

1. Անվանի՛ր 101 և 118 կարգաթիվ ունեցող տարրերը:
101=Ru
118=Sn
2. Ստորև բերված ո՞ր շարքում են միայն ոչ մետաղական տարրեր.
1) Li, Mg, P
2) Ca, C, Br
3) N, S, Ar
4) Fe, Cr, I

 Na2O
1․ Գրե’ք, մոլեկուլը կազմող քիմիական տարրերի հարաբերական ատոմային զանգվածները (Ar): 2.5 միավոր
Ar (Na)=23
Ar (O)=16
2. Հաշվե՛ք, այդ տարրերի մեկ ատոմի իրական զանգվածը (mo): 2.5 միավոր
m0 (Na)=23 x 1,66 x 10-24=3,818 x 10-23
m0 (O)=16 x 1,66 x 10-24=2,656 x 10-23
3. Հաշվե՛ք, տվյալ նյութի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը(Mr):  2.5 միավոր

Mr (Na2O)=2Ar (Na)+Ar (O)=46+16=62
4. Հաշվե՛ք, նյութերի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինները: 2.5 միավոր
ω=23×2:63×100=74,19
ω=16×1:62×100=25,80

Դասարանական
Նոր թեմա 87
Հիշի՛ր
ՊՀ-ը  կազմված է յոթ պարբերություններից և ութ խմբերից:1−3 պարբերությունները կոչվում են փոքր, 4−6՝ մեծ, իսկ 7-ը՝ անավարտ: Պարբերությունները, բացառությամբ առաջինի, սկսվում են ալկալիական մետաղով և վերջանում իներտ գազով:

Ուղղաձիգ շարքերում՝ խմբերում  նման հատկություններով տարրերն են իրար տակ տեղադրված: Խմբերը բաժանվում են երկու ենթախմբերի՝ գլխավոր (A)  և երկրորդական  (B): 

Հարցեր.

1. Կալիումը (K) փափուկ մետաղ է, որը կարելի է կտրել դանակով:
ա) Ներկայացրո՛ւ մետաղներին բնորոշ մեկ ֆիզիկական հատկություն:
բ) Պարբերական համակարգի ո՞ր խմբին է պատկանում K տարրը:

2. Ո՞րն է հինգերորդ «ավելորդ» տարրը’ Be, Sr, Zn, Mg, Ca:
3. Լրացրե՛ք հետևյալ աղյուսակը.
Գլխավոր ենթախումբ
1. Be’ բերիլիում
2.
3.
4.
5.
6.
Երկրորդական ենթախումբ
1. Zn’ ցինկ
2.
3.
4․Հաշվե՛ք, նյութի՝ C3H8 հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը և նյութերի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինները:

Քիմիա 7 · Uncategorized

Քիմիա

1. Անվանի՛ր 101 և 118 կարգաթիվ ունեցող տարրերը:
101-Og
118=Md

2.Ստորև բերված ո՞ր շարքում են միայն ոչ մետաղական տարրեր.

1) Li, Mg, P

3) N, S, Ar

2) Ca, C, Br

4) Fe, Cr, I

3•. Na2O

Տնային

1.Պատմի՛ր քո կատարած փորձի մասին:


MgS. 

  1. Li2S
  2. BaS
  3. K2S

Գրե’ք, մոլեկուլը կազմող քիմիական տարրերի հարաբերական ատոմային զանգվածները(Ar):

Ar(Mg)=25, Ar(S)=32

Ar(Li)=7, Ar(S)=32

Ar(Ba)=137, Ar(S)=32

Ar(K)=39, Ar(S)=32

Հաշվե՛ք, տվյալ նյութի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը(Mr):

Mr(MgS)=Ar(Mg)+Ar(S)=25+32=57

Mr(Li2S)=2Ar(Li)+Ar(S)=14+32=46

Mr(BaS)=Ar(Ba)+Ar(S)=137+32=169

Mr(K2S)=2Ar(K)+Ar(S)=78+32=110

Հաշվե՛ք, այդ տարրերի մեկ ատոմիիրական զանգվածը (mo):

m0(Mg)=25*1,66*10-27=41,5*10-27, m0(S)=32*1,66*10-27=53,12 *10-27

m0(Li)=7*1,66*10-27=23,24*10-27, m0(S)=32*1,66*10-27=53,12 *10-27

m0(Ba)=138*1,66*10-27=229,08 * 10-27, m0(S)=32*1,66*10-27=53,12 *10-27

m0(K)=39*1,66*10-27=6,474 *10-27, m0(S)=32*1,66*10-27=53,12 *10-27

Հաշվե՛ք, նյութերի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինները:

МgS

ω(Mg)=(25*1:57)*100=43,85

ω(S)=(32*1:57)*100=56,14

43,85+56,14=99,99

Li2S

ω(Li2)=(7*2/46)*100=30,43

ω(S)=(32*1/46)*100=69,56

30,43+69,56=99,99

BaS

ω(Ba)=(137*1/169)*100=81,06

ω(S)=(32*1/169)*100=18,93

81,06+18,93=99,99

K2S

ω(K2)=(39*2/110)*100=70,90

ω(S)=(32*1/110)*100=29,09

29,09+70,90=99,99

(K2S) ≈ 110


Քիմիա 7

Քիմիա

1.Պատմի՛ր քո կատարած փորձի մասին:

2.

  1. MgS. 
  2. Li2S
  3. BaS
  4. K2S

Գրե’ք, մոլեկուլը կազմող քիմիական տարրերի հարաբերական ատոմային զանգվածները(Ar):

Ar(Mg)=25, Ar(S)=32

Ar(Li)=7, Ar(S)=32

Ar(Ba)=137, Ar(S)=32

Ar(K)=39, Ar(S)=32

Հաշվե՛ք, տվյալ նյութի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը(Mr):

Mr(MgS)=Ar(Mg)+Ar(S)=25+32=57

Mr(Li2S)=2Ar(Li)+Ar(S)=14+32=46

Mr(BaS)=Ar(Ba)+Ar(S)=137+32=169

Mr(K2S)=2Ar(K)+Ar(S)=78+32=110

Հաշվե՛ք, այդ տարրերի մեկ ատոմիիրական զանգվածը (mo):

m0(Mg)=25*1,66*10-27=41,5*10-27, m0(S)=32*1,66*10-27=53,12 *10-27

m0(Li)=7*1,66*10-27=23,24*10-27, m0(S)=32*1,66*10-27=53,12 *10-27

m0(Ba)=138*1,66*10-27=229,08 * 10-27, m0(S)=32*1,66*10-27=53,12 *10-27

m0(K)=39*1,66*10-27=6,474 *10-27, m0(S)=32*1,66*10-27=53,12 *10-27

Հաշվե՛ք, նյութերի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինները:

МgS

ω(Mg)=(25*1:57)*100=43,85

ω(S)=(32*1:57)*100=56,14

43,85+56,14=99,99

Li2S

ω(Li2)=(7*2/46)*100=30,43

ω(S)=(32*1/46)*100=69,56

30,43+69,56=99,99

BaS

ω(Ba)=(137*1/169)*100=81,06

ω(S)=(32*1/169)*100=18,93

81,06+18,93=99,99

K2S

ω(K2)=(39*2/110)*100=70,90

ω(S)=(32*1/110)*100=29,09

29,09+70,90=99,99

Քիմիա 7

Մարիա Կյուրիի մասին

Մարիա Սկլոդովսկա-Կյուրին ծնվել է 1867թ․՝  Վարշավայում։ Լեհական թագավորությունն այն ժամանակ Ռուսական կայսրության մի մասն էր։ 

Նա ֆիզիկայից (1903) և քիմիայից (1911) Նոբելյան մրցանակի կրկնակի դափնեկիր է, ինչպես նաև՝ Փարիզում և Վարշավայում Կյուրիի ինստիտուտների հիմնադիրը, ականավոր ֆրանսիացի ֆիզիկոս և քիմիկոս Պիեռ Կյուրիի կինը։ Ամուսնու հետ ուսումնասիրել են ռադիոակտիվության երևույթը, հայտնաբերել են ռադիում (լատ.՝ radium – ճառագայթող) և պոլոնիում (լատ.՝ polonium [Polonia – «Լեհաստան»]) քիմիական տարրերը։ Մարի Կյուրին առաջարկել է ուրանի հանքաքարի մշակման և զտման դասական մեթոդ, երկար տարիներ ուսումնասիրել է ռադիոակտիվ ճառագայթման հատկությունները, նրա ազդեցությունը կենդանական բջիջների վրա։ Առաջին կինն է, որ ստացել է Նոբելյան մրցանակ, առաջինը և միակ կինը, որ ստացել է կրկնակի Նոբելյան մրցանակ, և միակ մարդը, որ Նոբելյան մրցանակ է ստացել երկու տարբեր գիտական բնագավառներում։

ԿԱՐԴԱԼ ԱՎԵԼԻՆ
Քիմիա 7

Քիմիա։Ինքնաստուգում

1. Գրե՛ք մոլեկուլը կազմող քիմիական տարրերի հարաբերական ատոմային զանգվածը (Ar): Ar (Li)=7 Ar (H)=1
2. Հաշվե՛ք այդ տարրերի մեկ ատոմի իրական զանգվածը (m0):
m0 (Li)=7 x 1,66 x 10-24=1,162 x 10-23 m0 (H)=1 x 1,66 x 10-24=1,66 x 10-23
3․ Հաշվե՛ք տվյալ նյութի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը (Mr)։ Mr (LiH)=Ar(Li)+Ar(H)=7+1=8
․ Հաշվե՛ք նյութերի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինները։ ω=7×1:8×100=87,5 ω=1×1:8×100=12,5